TARIMDA İŞSAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DEĞERLENDİRMELERİ
Ülkemizde, Türkiye İstatistik Kurumu “ Hane Halkı İşgücü Anketi” 2012 Ocak verileri sonuçlarına göre, iş gücünün yaklaşık %23,07’ si tarımda çalışmaktadır. Bu işkolu, iş kazası ve meslek hastalığı riski yüksek olmasına karşın sağlık ve güvenlik açısından koruma kapsamında değildir. Çalışma ortamı ve koşulları açısından değerlendirildiğinde, sıklıkla geleneksel çalışma yöntemlerinin kullanıldığı, eğitimsiz ve korunmasız iş gücünün küçük ölçekli aile işletmelerinde çeşitli tehlike ve riskler karşısında önlem alınmadan çalıştığı bu iş kolunda korunma gereksinimi yüksek, önleme ve koruma hizmeti ise yok denecek kadar yetersizdir.
1. HAVA, ÇEVRE VE BARINMA KOŞULLARI
Tarım işçilerinin çalıştıkları ve dinlendikleri ortamlarda hava sıcaklığı, nem, rüzgar, toz fırtınaları, yağışlar ve zararlı güneş ışınlarından kaynaklanan radyasyon, yangın gibi çeşitli tehlikeler bulunmaktadır. Bu Tehlikeleri azaltmak için:
· Çalışacak kişinin sıcak ve/veya soğuk havalarda çalışmak için herhangi bir sağlık engelinin bulunmaması gerekmektedir.
· İşçiler hava koşullarına uygun giyinmelidir.
· Yoğun güneş ışınlarına karşı UV filtreli KKD’ler kullanılmalıdır. Kullanılan başlık yüzü, burnu, boynu ve kulakları korumalıdır.
· İşçilerin çalıştıkları yerleri yakınlarında içilebilir bol miktarda su bulundurulmalıdır. Sıcak havalarda sık sık su içilmelidir. İçilebilir su kapalı kaplarda tutulmalı ve tek kullanımlık bardaklar kullanılmalıdır.
· Tarım işçilerinin dinlenme, uyuma banyo yapma, yemek yeme gibi temel ihtiyaçlarını karşılayabilecekleri geçici barınaklar hava koşullarına uygun olarak inşa edilmelidir.
|
· Çalışma yerlerine yakın- kadın ve erkek
işçiler için ayrılmış-temiz tuvaletler
bulunmalıdır.
· Dinlenme ve barınma yerlerinde yangın
tehlikesine karşı önlem alınmalıdır.
|
|
2. MAKİNELERLE VE ALETLERLE ÇALIŞMA
· Traktörleri ve arazi araçlarını sadece yetkili kişiler kullanmalıdır. Koltuklarda bir kişi oturmalıdır.
· Traktör kabinlerinde emniyet kemeri bulunmalı, iklimlendirme yapılabilmelidir.
· Tarım makineleri ile çalışma sırasında bol elbiseler, uzun ceket veya gömlekler giyilmemelidir. Bu tip elbiseler, hareketli parçalara takılarak sarılabilir. Uzun saç, hareketli makineler için daima tehlike kaynağıdır.
3. ERGONOMİK RİSKLER VE KORUNMA YÖNTEMLERİ
Tarım, bedeni zorlayan işleri kapsar. Bunlar:
· Eğilme, çömelme, kalkma, uzanma gibi işler,
· Sabit pozisyonda çalışmayı gerektiren işler,
· Sürekli tekrar eden hareketlerden oluşan işler,
· Tarım aletlerinin aşırı soğuk veya sıcakta sürekli kullanılmasıdır.
Bu tür sık tekrarlanan ve bedeni zorlayan hareketler için uygun tarım alet kullanmak ve bedeni zorlayan hareketler için uygun tarım aletleri kullanmak ve çalışma ortamını düzenlemek işçilerin sağlığı açısından çok önemlidir.
Riskler ve Başlıca Sağlık Etkileri
· Su kaybeden işçilerin yaralanma riski artar.
· 2 saatten fazla süre, dakikada 3 defa, 23kg’dan ağır yük taşımak ve kaldırmak, yükün türüne ve kaldırma sıklığı ve süresine bağlı olarak yorgunluğa, bitkinliğe, bel ve sırt rahatsızlıklarına yol açar.
· Tarımsal ürünlerin ekimi, bakımı ve hasat sırasında eğilerek yapılan, tekrarlanan ve güç harcanan işler (resimdeki gibi) kramplara, boyun, omuz ve sırtta hasara yol açabilir.
· Vücudun titreşime maruz kalması, titreşim şiddeti ve süresine bağlı olarak sinir sistemi ve kas iskelet sistemi hastalıklarına yol açabilir.
|
· Eklemlerde kireçlenmeye yol açar.
· Genç işçileri ve hamileleri zorlayan işler kas-iskelet sistemi rahatsızlıklarına yol açabilir.
|
|
· Eklemlerde kireçlenmeye yol açar.
· Aşırı iş yükü yada parça başı düşük ücrete çalışmak tarım işçilerinin kas-iskelet sistemi rahatsızlıklarına yakalanma riskini artırmaktadır.
Korunma Yöntemleri
· Tarım makinelerinin ve aletlerinin güvenli kullanılması hakkında bilimsel standartlar geliştirilmelidir.
· İşverenler üretim alanında özel risk değerlendirmesi yaptırmalı, güvenlikli ve sağlıklı bir çalışma ortamı oluşturmalıdır.
· İşverenler doğru görevlendirme yapmalıdır.
· Ergonomik tehlikeleri önlemek için mühendislik denetimi uygulanmalıdır.
·
4. TARIMDA KİMYASAL KULLANIM
Zirai ilaçlar, çalışanlar ve genel halk sağlığı için ciddi riskler oluşturduğundan sıkı bir kontrol gerektirmektedir.
Tarımda İş Sağlığı ve güvenliğinde en tehlikeli kimyasallar tarım ilaçlarıdır (pestisitler). Bunlar dışında gübre, bazı veteriner ilaçları, egzoz dumanı, hasatların depolanması esnasında çıkan, ahır ve ağıllarda biriken gazlar da (amonyak, metan gibi) tarım esnasında kullanılan veya oluşan kimyasallar olup, zehirli etkilerinin yanında ciltte ve gözlerde tahrişe neden olabilmektedir. Bunların zararlı etkilerinden korunmak için kapalı ortamların havalandırılmasına ve uygun KKD’ lerin (maske, eldiven vs.) kullanılmasına dikkat edilmelidir.
Önlemler;
İşverenler;
~ Uygun mühendislik önlemleri ve idari önlemler almalı,
~ İşçilerin anlayabilecekleri malzeme güvenlik bilgi formları oluşturmalı,
~ Kimyasalların etiketlenmesini sağlamalı,
~ İşçilere iş sağlığı ve güvenliği eğitimi vermeli,
~ “Acil Yardım Kılavuzu” oluşturmalı,
~ İşçilerin periyodik sağlık kontrollerini yaptırmalı ve bu raporları dosyalayıp saklamalıdır.
Kişisel Korunma;
İşçiler;
~ Eldiven, ayakkabı, koruyucu iş elbisesi, göz, yüz, ve solunum koruyucularını kullanmalı ve çalışırken çıkarmamalıdır.
~ Ellere bulaşan tarım ilaçları yemek yerken veya sigara içerken ağız yoluyla vücuda gireceği için, ilaçlamadan sonra elleri mutlaka yıkamalıdır.
İşyeri ve İşçi Hijyeni
Çalışma ortamında işçilerin kimyasallar ve kalıntılarından arınabilmesi için uygun ve yeterli sayıda el ve vücut yıkama yerleri ve güvenlik duşları bulundurulmalı, buralarda akarsu ve temiz içme suyu sağlanmalıdır.
Tarım ilaçlarının Hazırlanması ve Uygulanması
~ İlaçlar talimatlara göre hazırlanmalı ve uygulanmalıdır.
~ Uygun kişisel koruyucu kullanılmalıdır (eldiven, maske, ayakkabı, gözlük, tulum vb.)
~ Toz kimyasallarla çalışılırken solunmasına, sıvı kimyasallarla çalışılırken de sıçramasına karşı önlem alınmalıdır.
Açık-Kapalı Ortamda İlaçlama ve Çevre Denetimi:
Püskürterek ilaçlama yapılırken ilacın havaya yayılıp, buharlaşmasını önlemek için, işçileri maruziyete karşı koruyacak önlemler alınmalı, işçiler uygulanacak önlemler konusunda eğitilmelidir. Püskürtme sonrasında ortama giriş-çıkışlar denetim altına alınmalı, kişisel koruyucu kullanılmalı ve talimatlara uyulmalıdır.
Tarımda özen gösterilmesi gereken önemli bir konu da başta su kaynakları olmak üzere, çevreyi korumaktır. Bunun için, kullanılan kimyasalların su kaynaklarına ulaşması ve katı/sıvı maddelerin veya atıkların su kaynaklarına atılması önlenmelidir. Ayrıca kirlenmiş malzemeler gideri olan bir su kaynağında (lavabolar, duş yerleri vs.) temizlenmeli açık su kaynakları bu amaçla kullanılmamalıdır.
Tarım İlaçlarının Taşınması, Depolanması, İmha edilmesi
Tarım ilaçları mutlaka kendi kaplarında taşınmalı; güvenli, iyi havalandırılan ve sadece yetkili kişilerin girebileceği yerlerde depolanmalı ve mevzuata uygun biçimde imha edilmelidir. Ateşten uzak tutulmamalıdır.
5. TOZLAR, DİĞER TANECİKLER VE BİYOLOJİK MARUZİYET
Vahşi Hayvanların Yol Açtığı Yaralanmalar
Tarım alanlarında çalışanlara başıboş hayvanların saldırma riski bulunabilir. Ayrıca bu alanlar da, işçiler yılan, böcek, örümcek ve akrep sokmalarından zehirlenebilir. Bu tarz yaralanmalar karşı aşağıdaki önlemler alınmalıdır:
· İlk yardım personeli ve diğer personel olası hayvan sokmalarına ve saldırılarına karşı eğitilmelidir.
· İlk yardım çantasında panzehir, amonyak, permanganat hipoklorit gibi malzemeler bulundurulmalıdır.
ÇUKUROVA GIDA TARIM HAYVANCILIK 
